Pomnik Bolesława Chrobrego
Wnętrze katedry
Relikwiarz św. Wojciecha
Sklepienie katedry
Drzwi Gnieźnieńskie
Dzwon św. Bogumiła
Dzwonnica
Bazylika prymasowska w Gnieźnie pw. Wniebowzięcia NNP i św. Wojciecha - katedra koronacyjna królów Polski, najcenniejszy zabytek miasta i jeden z najcenniejszych zarówno w Wielkopolsce jak i w kraju, symbol Gniezna.
Do rangi katedry kościół został podniesiony w 1000 roku, ale nie wiemy jak wtedy on wyglądała. Koronowali się w niej Bolesław Chrobry, Mieszko II Lambert, Bolesław Śmiały, Przemysł II i Wacław II. Obecną, gotycką świątynie budować zaczął arcybp Jarosław Bogoria Skotnicki w 1342 roku, ale fasadę ukończono dopiero w XVI wieku. Powstała imponująca, trójnawowa budowla. Długość kościoła wynosi ok. 85 m., wysokość nawy głównej 22 m, wieże 76 m. Po pożarze z 1760 roku powstały barokowe dachy i hełmy wież, a nawa główna i prezbiterium dostały nowy wygląd późnobarokowo-klasycystyczny. Podczas II wojny światowej pociski spaliły część dachów i sklepień, ale zostały one zrekonstruowane.
W centrum prezbiterium znajduje się złocista, barokowa konfesja św. Wojciecha. Katedrę okala trzynaście kaplic, każda bogato wystrojona. Pochowano tam wiele ważnych duchownych. W świątyni zwykle zakryte znajdują się słynne Drzwi Gnieźnieńskie przedstawiające żywot św. Wojciecha na osiemnastu obrazach. Można wejść na wieże, z których roztacza się panorama miasta. W podziemiach katedralnych możemy obejrzeć fragmenty barwnej ceramicznej posadzki - jedynego, co zachowało się z romańskiej katedry. Znajduje się tam także najstarsza w kraju tablica inskrypcyjna, kryjąca być może miejsce pochówku 3 spośród Pięciu Braci Polskich, męczenników z 1003 roku.
Na zewnątrz znajduje się pomnik Bolesława Chrobrego, fundatora pierwszej świątyni.
| Archikatedry | Białystok • Częstochowa • Frombork • Gdańsk • Gniezno • Katowice • Kraków • Lublin • Łódź • Poznań • Przemyśl • Szczecin • Warszawa • Wrocław |
|---|---|
| Katedry | Bielsko-Biała • Bydgoszcz • Drohiczyn • Elbląg • Ełk • Gliwice • Gorzów Wielkopolski • Kalisz • Kielce • Koszalin • Legnica • Łomża • Łowicz • Opole • Pelplin • Płock • Radom • Rzeszów • Sandomierz • Siedlce • Sosnowiec • Świdnica • Tarnów • Toruń • Warszawa • Włocławek • Zamość • Katedra polowa Wojska Polskiego w Warszawie |
| Konkatedry | Chełmża • Gdańsk • Gołdap • Kamień Pomorski • Kołobrzeg • Kwidzyn • Lubaczów • Olsztyn • Ostrów Wielkopolski • Prabuty • Sokołów Podlaski • Stalowa Wola • Suwałki • Warszawa • Zielona Góra • Żywiec |