Groń Jana Pawła II

Góra Jana Pawła II
Kaplica Matki Boskiej Królowej Gór na szczycie
Pasmo	Masyw Leskowca, Beskid Mały, Karpaty
Wysokość	890 m.n.p.m.
Lokalizacja	województwo małopolskie, Polska

Polana Beskid na północnych stokach Gronia Jana Pawła II

Północna panorama z Gronia Jana Pawła II; widok na Pasmo Bliźniaków, w tle możliwe nawet zobaczenie Krakowa

Groń Jana Pawła II (890 m.n.p.m.) – szczyt w Masywie Leskowca w Beskidzie Małym, administracyjnie na styku powiatów suskiego i wadowickiego województwa małopolskiego znana z kaplicy, bliskości schroniska i panoramy w kierunku północnym.

Położenie szczytu i panoramy

Groń Jana Pawła II położony jest w Masywie Leskowca (922 m.n.p.m.) w głównym masywie Beskidu Małego. Szczyt Leskowca położony jest nieco na zachód, oddalony o około 10-15 minut marszu, oddzielony niewielką przełęczą Władysława Midowicza. Na wschód od Gronia znajduje się przełęcz Beskid, a za nią piętrzy się kolejny szczyt - Magurka Ponikiewska (817 m.n.p.m.). Groń jest zwornikiem: od jego masywu odchodzą dwa inne, niższe: na północ zbocze z Gancarzem (798 m.n.p.m.) w roli głównej, a na południe z Jaworzyną (662 m.n.p.m.). Z dolin między wymienionymi szczytami wypływają potoki górskie m.in. Rzyczanka czy Targoszówka.

Na Groniu wybudowany jest swego rodzaju podniesienie, z którego można oglądać panoramę w kierunku północnym. Jest to warte podkreślenia, ponieważ pobliski Leskowiec słynie przede wszystkim z widoków w kierunku południowym na Beskid Żywiecki. Groń daje więc możliwość zakosztowania odmiennej panoramy na dolinę potoku Ponikiewki otoczonej z jednej strony wspomnianym już Gancarzem, a z drugiej Magurką Ponikiewską. Obserwować można też praktycznie całe Pasmo Bliźniaków, których najwyższy szczyt Bliźniaki, mierzy 578 m.n.p.m. Jest to masyw niski, ale najbardziej na północ wysunięty w Beskidzie Małym. Bezpośrednio pod Groniem leży miejscowość Ponikiew, ale z opisywanego miejsca obserwacyjnego zauważyć można również zabudowania Wadowic i Andrychowa.

Opis szczytu

Na polanie zlokalizowanej ok. dwie minuty drogi od szczytu znajduje się schronisko PTTK, będące jednym z częstszych celów pieszych wycieczek w tej części Beskidów. Stanowi też bardzo ważny węzeł szlaków, w którym krzyżują się trasy z praktycznie wszystkich okolicznych miejscowości.

Groń Jana Pawła II jeszcze niedawno nazywany był "Jaworzyną". Dopiero w 1981 r. wadowicki PTTK przechrzcił szczyt nadając mu imię Ojca Świętego; ministerstwo oficjalnie uczyniło to w 2004 roku. Nie uczyniono tego przypadkowo. Karol Wojtyła wiele razy w swoich młodych latach chodził po Masywie Leskowca, a także jeździł tutaj na nartach. Przyszły papież znany był ze swojej miłości do gór i spędzenia czasu na wolnym powietrzu. Ostatnią wycieczkę na (jeszcze) Jaworzynę Karol Wojtyła odbył w roku 1970 po mszy z okazji 25-lecia swojego kapłańska. Był już wówczas kardynałem.

W 1995 roku na Groniu Jana Pawła II stanęło murowane Sanktuarium Ludzi Gór, którego pomysłodawcą był lokalny działacz PTTK z Andrychowa, Stefan Jakubowski. Zaczęło się od wmurowania prostej płaskorzeźby z wizerunkiem papieża Wojtyły i odprawienia pierwszej mszy w 1990 roku. Rok później na Groniu stanął metalowy krzyż. Murowana świątynia umiejscowiona została na stokach południowych, pod wierzchołkiem (na Polanie Bargłowej; powyżej schroniska). W kaplicy znajduje się tron papieski, na którym Jan Paweł II siedział podczas wizyty w Skoczowie w 1995 roku. Drewniany ołtarz opatrzony jest napisem Jest nas trzech: Bóg, góry i ja, w jego środku znajduje się obraz z wizerunkiem Matki Boskiej Królowej Ludzi Gór. Kaplica powstała przede wszystkim dzięki wielkiemu wkładowi lokalnej społeczności: działki pod jej budowę oddali mieszkańcy Targoszowa, a sama budowa finansowana była przez wielu sponsorów i osoby prywatne. Msza prymicyjna na Groniu odbyła się w 1995 roku i wzięło w niej udział 20 kapłanów i kilka tysięcy osób świeckich.

Obok kaplicy znajduje się pomnik św. Jana Pawła II z 2007 roku. Msze święte w sanktuarium odbywają się okazyjnie, aktualny harmonogram znajduje się na stronie wadowickiej informacji turystycznej (klik!). Wydarzenie to zawsze przyciąga na Groń wielu górali ze wszystkich stron Masywu Leskowca i nie tylko. Schronisko przeżywa wówczas prawdziwe oblężenie, a szczyt zdobywany jest przez pielgrzymów w każdym wieku.

Szlaki turystyczne

od zachodu:

• Mały Szlak Beskidzki: Bielsko-Biała - Chrobacza Łąka - Potrójna - Żar - przełęcz Kocierska - Potrójna - rozstaje pod Łamaną Skałą - Na Beskidzie - przełęcz Beskidek - Leskowiec - przełęcz Midowicza - schronisko PTTK Leskowiec - Krzeszów - dalej w kierunku wschodnim
• : Rzyki-Jagódki - przeł. Władysława Midowicza - schronisko PTTK Leskowiec (najkrótszy, ale stromy szlak)

od północy:

• : Wadowice - przeł. Czesława Panczakiewicza - Ponikiew - przełęcz pod Garncarzem - polana Beskid - schronisko PTTK Leskowiec
• : Andrychów - Wapienica (531 m.n.p.m.) - przełęcz Panienka - Narożnik (511 m.n.p.m.) - Gancarz (798 m.n.p.m.) - Czoło (768 m.n.p.m.) - przełęcz pod Garncarzem - polana Beskid - schronisko PTTK Leskowiec

od wschodu:

• : Czartak - Chobot - Żar (678 m.p.m.) - Magurka Ponikiewska (790 m.n.p.m.) - była polana Beskid - schronisko PTTK Leskowiec
• : Świnna Poręba - była polana Beskid - schronisko PTTK Leskowiec
• : Tarnawa Górna - była polana Beskid - schronisko PTTK Leskowiec

od południa:

• : Krzeszów Dolny - Gronik (552 m.n.p.m.) - Targoszów - Leskowiec - schronisko PTTK Leskowiec

Specyfika szlaków na Groń Jana Pawła II

Szlaki na Groń Jana Pawła II są w większości trasami bardzo łagodnymi, z którymi poradzą sobie doskonale nawet mniej wprawieni turyści. Szlaki turystyczne prowadzą głównie przez lasy porastające masyw, ale gdzieniegdzie spotyka się rozwidlenia, z których można obserwować panoramę pobliskich szczytów. Trasy, dzięki niewielkim przewyższeniom na stosunkowo długim dystansie są przystępne również dla dzieci. Problem mogą mieć jedynie osoby, które prowadzą w większości siedzący tryb życia.

Co ciekawe jednak, istnieje na Leskowiec trasa zdecydowanie bardziej wymagająca. Mowa o czarnym szlaku PTTK z Rzyk-Jagódek. Jest to najkrótsza droga do schroniska prowadząca stromymi północnymi zboczami Leskowca opadającymi ku dolinie rzeki Wieprzówki. Na około dwóch kilometrach należy zwierzyć się tam z 400 metrami przewyższenia, co dla mniej doświadczonych górołazów może stanowić pewien problem. Osobom ze słabszą kondycją lub osobom starszym chcącym dostać się łagodniejszą trasą do sanktuarium na Groniu poleca się Szlak Białych Serc startujący również z Rzyk-Jagódek. Jest to szlak oznakowany właśnie białymi sercami, nie jest to więc oficjalna trasa PTTK. Ścieżka prowadzi tym samym zboczem, ale bardzo okrężną drogą, przez co jest dłuższa, ale też łagodniejsza.

Narty

Ze schroniska bieg zaczynają dwie nartostrady: pierwsza prowadzi do Ponikwi i Rzyk, natomiast druga do Czartaka i przełęczy Kocierskiej. Przez długi czas, ponad pięćdziesiąt lat na polanie Beskid pod Groniem działał niewielki wyciąg narciarski orczykowy. Przestał on działać, ponieważ narciarze nie mieli tyle motywacji, aby pokonywać na pieszo tak długi odcinek z podnóży Gronia.